Những chiếc TV màn hình cong (CRT) to lớn, cồng kềnh từng là biểu tượng trong phòng khách của nhiều gia đình Việt Nam, nay đã trở thành món đồ sưu tầm quý giá, đặc biệt đối với cộng đồng những người đam mê game retro. Với khả năng tái hiện chân thực hình ảnh game từ các hệ máy cổ điển, TV CRT mang đến trải nghiệm hoài niệm khó tìm. Tuy nhiên, dù có sức hấp dẫn đặc biệt, cá nhân tôi vẫn sẽ tạm thời không lựa chọn TV CRT cho mục đích này.
Quyết định này không đến từ sự thiếu tôn trọng với giá trị lịch sử hay công nghệ của chúng, mà xuất phát từ những cân nhắc thực tế về chi phí, không gian, độ bền và sự phát triển vượt bậc của công nghệ hiện đại. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá 5 lý do chính tại sao, với tư cách là một người yêu công nghệ và game thủ, tôi cho rằng việc đầu tư vào một chiếc TV CRT có thể không phải là lựa chọn tối ưu trong thời điểm hiện tại. Từ thị trường hàng cũ đầy biến động cho đến sự tiện lợi của các giải pháp giả lập, những lý do dưới đây sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn trước khi đưa ra quyết định cho bộ sưu tập game retro của mình.
5. Thị Trường TV CRT Cũ Đang “Nổi Loạn”
Các TV màn hình cong, hay CRT (Cathode Ray Tube), là những chiếc TV dạng hộp lớn mà chúng ta từng quen thuộc trước kỷ nguyên của màn hình LCD và OLED mỏng dính. Do công nghệ này đã ngừng sản xuất từ lâu, thị trường đồ cũ đã phản ứng bằng cách đẩy giá lên cao ngất ngưởng để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng.
Sự khan hiếm dĩ nhiên sẽ dẫn đến tình trạng này, điều này là dễ hiểu nếu đó là một sản phẩm chất lượng vượt trội. Đáng tiếc, hiệu ứng dây chuyền dường như đã tác động đến toàn bộ thị trường. Giờ đây, những người bán trên các nền tảng như Facebook Marketplace đòi hỏi hàng triệu đồng cho bất kỳ chiếc TV CRT cũ kỹ nào, ngay cả những mẫu bình dân đã “qua thời” từ rất lâu.
Mua một chiếc TV CRT cũ đòi hỏi bạn phải có kiến thức về những gì nên tìm và những gì nên tránh. Đặc biệt, TV CRT màn hình phẳng thường là lựa chọn không tốt cho game retro vì chúng có thể làm biến dạng hình ảnh ở các cạnh màn hình. Vấn đề này đặc biệt nghiêm trọng đối với các game 2D, nơi các góc nhìn cố định và đường thẳng không hiển thị chính xác như trên màn hình “bể cá” cong thông thường.
Màn hình CRT Sony PVM kích thước lớn với thông số kỹ thuật chi tiết, biểu tượng cho chất lượng hiển thị chuyên nghiệp trong giới game retro.
Sự khan hiếm cũng khiến việc tìm kiếm một mẫu TV chất lượng trở nên khó khăn hơn. Việc sở hữu một chiếc Sony PVM (Professional Video Monitor) được săn đón, vốn được đánh giá cao nhờ độ phân giải vượt trội và ứng dụng chuyên nghiệp, là điều không hề dễ dàng, và đó là chưa kể đến mức giá “trên trời” của chúng. Chúng ta đã thấy những trường hợp tương tự xảy ra với nhiều công nghệ retro khác, bao gồm các phương tiện lưu trữ vật lý như đĩa than và băng cassette, máy ảnh film và kỹ thuật số đời đầu, cùng với các máy chơi game và máy tính gia đình cũ. Cá nhân tôi thà dành tiền cho các khía cạnh khác của sở thích game retro, như phần cứng gốc, băng đĩa game, phụ kiện, hoặc các thiết bị có thể giúp tôi không cần đến TV CRT ngay từ đầu.
4. Kích Thước Quá Cồng Kềnh và Chiếm Chỗ
Mặc dù TV CRT có nhiều ưu điểm, như độ tương phản màu đen tuyệt vời, khả năng hiển thị chuyển động mượt mà và không có độ phân giải gốc cố định (điều này giúp các nhân vật game cũ trông “ngon lành” hơn), nhưng nhược điểm lớn nhất của chúng chắc chắn là kích thước (tiếp theo là trọng lượng).
Ngay cả một chiếc TV CRT 19 inch nhỏ cũng lồi ra đáng kể ở phía sau do công nghệ bóng đèn hình và màn hình phốt pho. Màn hình càng lớn, phần lồi ra phía sau càng lớn. Đây là một vấn đề nếu bạn có không gian sống hạn chế. Trong khi bạn có thể tự mình di chuyển một chiếc TV CRT nhỏ, mọi thứ sẽ trở nên khó khăn hơn đáng kể khi bạn đạt đến kích thước 27 hoặc 30 inch. Nhiều mẫu lớn hơn có chân đế tích hợp là có lý do, và bạn sẽ cần nhiều người để di chuyển những chiếc TV này vào vị trí.
Một chiếc TV CRT Sony lớn được chất ở khoang sau xe SUV Kia Sportage, minh họa rõ ràng kích thước cồng kềnh và sự khó khăn khi vận chuyển màn hình CRT.
Kích thước màn hình tối đa cũng là một điểm khó chấp nhận so với các màn hình hiện đại. Tôi sở hữu một chiếc LG OLED 65 inch chỉ cách tường vài centimet trên một chiếc kệ TV. Nếu cần, tôi có thể tự mình nhấc nó lên (mặc dù tôi không bao giờ khuyến nghị). Tỷ lệ giữa kích thước màn hình và trọng lượng của TV CRT hoàn toàn không thuận lợi chút nào.
Cuối cùng, trong khi một số TV CRT có vẻ đẹp vượt thời gian, nhiều chiếc lại không. Chúng không phải là thứ bạn muốn nhìn thấy hàng ngày trong phòng khách, đây là một vấn đề lớn nếu bạn không có phòng dự phòng hoặc tầng hầm sẵn sàng cho sở thích của mình.
3. Màn Hình OLED Hiện Đại Của Tôi Tốt Hơn
Vâng, tôi đã nói điều đó. Mặc dù các màn hình LCD, đặc biệt là những chiếc TV LCD đời đầu thay thế CRT, còn nhiều điểm đáng chê trách; công nghệ OLED đã tiến rất gần đến sự hoàn hảo. Màn hình OLED của tôi có độ tương phản màu đen tuyệt đối, độ trễ thấp và thời gian phản hồi pixel xuất sắc. Chắc chắn, nó thiếu đi đặc tính phát sáng mềm mại của phốt pho trên TV CRT, độ mờ chuyển động không tốt bằng, và nó không hoạt động với súng ánh sáng (light gun). Nhưng đối với tôi, như vậy là đủ.
Có rất nhiều điều bạn có thể làm với tín hiệu từ các máy chơi game cũ để tận dụng tối đa phần cứng gốc trên màn hình hiện đại. Nếu bạn muốn đạt đến gần sự hoàn hảo, bạn có thể sử dụng bộ chuyển đổi video (video scaler) để nâng cấp tín hiệu video lên độ phân giải cao hơn, phù hợp hơn với các TV hiện đại. Ví dụ tốt nhất là RetroTINK-4K, một thiết bị trị giá 750 USD có thể thực hiện nhiều “mẹo” và thậm chí bao gồm cả các cấu hình mô phỏng TV CRT.
Thiết bị upscaler video RetroTINK-4K màu đen, đi kèm điều khiển từ xa và thẻ nhớ SD, giải pháp cao cấp để chơi game retro trên TV hiện đại.
Mặc dù 750 USD có vẻ là một số tiền lớn, nhưng một cái nhìn nhanh trên eBay cho thấy các mẫu TV CRT HDTV 32 inch và 36 inch đã được bán với giá 650 USD và 600 USD. Bây giờ hãy xem xét rằng bạn có thể sở hữu một chiếc RetroTINK 5X-Pro khiêm tốn hơn với giá 325 USD hoặc Open Source Scan Converter (OSSC) với mức giá tương tự, và việc “hạ cấp” này không còn tệ chút nào.
Nếu bạn đang muốn chơi hầu hết các game cũ của mình thông qua giả lập, có một bộ giả lập CRT có thể giảm độ mờ chuyển động đến 50% trên màn hình 120Hz, hiện đã được tích hợp vào RetroArch. Ngay cả các bộ lọc thêm hiệu ứng scanline kiểu CRT nhân tạo cũng có thể giúp tạo ra vẻ ngoài retro đó, dù chúng vẫn còn một số khuyết điểm.
2. TV CRT: Những “Quả Bom Hẹn Giờ”
Tôi không nói rằng những chiếc TV CRT cũ có thể thực sự nổ tung, nhưng chắc chắn đến một lúc nào đó chúng sẽ ngừng hoạt động như mong đợi. Mặc dù TV CRT được nhiều người coi là đáng tin cậy hơn so với các đối tác LCD của chúng, nhưng chúng sẽ không tồn tại mãi mãi.
Dù muốn hay không, TV CRT là một “loài” đang bị đe dọa vì không ai còn sản xuất chúng nữa. Điều này có nghĩa là có ít linh kiện thay thế hơn để sửa chữa các vấn đề phát sinh và ít kỹ thuật viên lành nghề hơn có thể thực hiện công việc. Thêm vào đó, nhiều vấn đề không thể khắc phục được.
Hình ảnh một chiếc TV CRT cũ đang bốc cháy, tượng trưng cho những rủi ro hỏng hóc và tuổi thọ hữu hạn của màn hình bóng đèn hình.
Đáng chú ý, không có cách khắc phục hiện tượng “burn-in” xảy ra khi các lớp phốt pho bị xuống cấp do mòn không đều. Điều này có thể xảy ra khi một màn hình hiển thị cùng một hình ảnh trong thời gian dài, và đây cũng là một vấn đề trên các màn hình OLED hiện đại. Một khi burn-in xuất hiện, đã quá muộn để sửa chữa.
Các vấn đề khác bao gồm biến dạng hình ảnh (pincushion distortion), có thể làm cho các phần của màn hình trông bị méo mó. Đôi khi điều này có thể được khắc phục bằng cách sử dụng menu dịch vụ hoặc thay thế các bộ phận bị lỗi, nhưng đây cũng là dấu hiệu cho thấy TV CRT đã cũ đến mức các thành phần khác cũng có thể sớm hỏng. Việc tìm kiếm một mẫu TV tốt chưa bị xuống cấp có thể là một canh bạc, đó là lý do tại sao điều quan trọng là phải biết mình đang tìm kiếm gì và kiểm tra kỹ lưỡng bất kỳ ứng cử viên tiềm năng nào.
1. Giả Lập Game Đủ Tốt (Và Cực Kỳ Tiện Lợi)
Tôi có quá nhiều game mới để chơi, huống hồ là những game cũ. Bất cứ khi nào tôi quyết định quay lại một tựa game yêu thích ngày xưa, tôi luôn ưu tiên sự tiện lợi.
Có lẽ lý do tốt nhất để mua TV CRT cho game retro là để sử dụng với phần cứng gốc. Mặc dù tôi vẫn giữ chiếc Amiga 1200, N64 và ba chiếc Sega Dreamcast (vâng, tôi biết!) của mình; nhưng có lý do tại sao chúng lại nằm trong hộp chứ không được thiết lập.
Màn hình của máy chơi game cầm tay Steam Deck hiển thị trò Super Street Fighter II Turbo, nhấn mạnh sự tiện lợi của việc giả lập game retro trên thiết bị di động.
Giả lập game đơn giản là quá tiện lợi. Tôi đã có toàn bộ bộ sưu tập của mình nằm gọn trên thẻ nhớ microSD trong chiếc Steam Deck, sẵn sàng theo tôi đi bất cứ đâu. Tôi hoàn toàn hài lòng khi sử dụng các tiện ích hiện đại như save states (lưu trạng thái) để tận dụng tối đa thời gian rảnh rỗi chơi game. Tôi đặc biệt thích thử thách bổ sung mà RetroAchievements mang lại cho những tựa game cũ yêu thích, điều này không thể thực hiện được trên phần cứng gốc.
Nếu tôi còn không thèm bận tâm đến những chiếc đĩa mềm và băng game gốc nằm trong gara của mình, thì tại sao tôi phải bận tâm đến chiếc TV CRT đi kèm với chúng?
Tất nhiên, mọi quy tắc đều có ngoại lệ. Nếu ai đó mời tôi một chiếc Sony PVM tử tế với giá 50 USD, tôi cũng chỉ là con người mà thôi. Nếu có lúc nào đó tôi quyết định thực hiện mong muốn xây dựng một chiếc PC cổ điển, tôi có thể sẽ tìm một chiếc “thùng máy” màu be để chơi Unreal Tournament và Thief. Nhưng hiện tại, đó không phải là ưu tiên.
Cũng có một khả năng nhỏ là tôi vẫn còn “cay cú” vì không còn chiếc TV Sony tuyệt vời mà chúng tôi có trong phòng khách khi tôi còn nhỏ, nơi tôi đã “đốt mắt” chơi Shenmue và Soul Calibur. Vẫn còn quá sớm để nhắc lại.
Kết Luận
Qua những phân tích trên, có thể thấy rằng mặc dù TV CRT mang lại giá trị hoài niệm và trải nghiệm hình ảnh đặc trưng cho game retro, những nhược điểm về chi phí trên thị trường cũ, kích thước cồng kềnh, độ bền không đảm bảo và sự phát triển vượt trội của công nghệ màn hình hiện đại cùng các giải pháp giả lập tiện lợi đã khiến chúng không còn là lựa chọn tối ưu cho nhiều game thủ.
Các thiết bị như RetroTINK hay Open Source Scan Converter cung cấp khả năng tái tạo trải nghiệm hình ảnh retro một cách chân thực trên các màn hình OLED hiện đại, đồng thời giả lập game trên các thiết bị di động như Steam Deck mang lại sự tiện lợi và linh hoạt tối đa. Việc đầu tư vào một chiếc TV CRT chất lượng cao ngày nay không chỉ đòi hỏi một khoản chi phí đáng kể mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro về mặt kỹ thuật và không gian.
Nếu bạn là một người yêu thích game retro và đang phân vân giữa việc tìm kiếm một chiếc TV CRT cũ hoặc đầu tư vào các giải pháp hiện đại, hãy cân nhắc kỹ lưỡng những yếu tố đã nêu. Đối với nhiều người, sự tiện lợi, chi phí hợp lý và hiệu năng ổn định của giả lập cùng các bộ chuyển đổi tín hiệu có thể mang lại trải nghiệm game cổ điển không kém phần thỏa mãn.
Bạn nghĩ sao về TV CRT trong kỷ nguyên công nghệ hiện đại? Bạn có đồng ý với những quan điểm trên hay có những lý do khác để vẫn giữ tình yêu với những chiếc màn hình “cổ lỗ sĩ” này? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn trong phần bình luận bên dưới hoặc khám phá thêm các bài viết chuyên sâu khác về công nghệ game retro trên Thuthuatpc.net để tìm hiểu thêm những giải pháp tối ưu cho trải nghiệm giải trí của bạn!
