Trong kỷ nguyên số, khi bạn lướt web mỗi ngày, có một khái niệm quen thuộc nhưng thường bị bỏ qua: “cookie”. Không phải loại bánh ngọt bạn có thể thưởng thức, mà là những gói dữ liệu nhỏ lặng lẽ theo dõi mọi hoạt động của bạn trên internet. Chúng là một phần không thể thiếu trong trải nghiệm duyệt web hiện đại, nhưng cũng là chủ đề của nhiều cuộc tranh luận về quyền riêng tư trực tuyến. Về cơ bản, có hai loại cookie chính: cookie bên thứ nhất (first-party cookie) và cookie bên thứ ba (third-party cookie). Dù mang cùng tên gọi, chúng lại phục vụ những mục đích rất khác nhau và có ảnh hưởng đáng kể đến cách dữ liệu cá nhân của bạn được thu thập và sử dụng.
Cookie Bên Thứ Nhất (First-Party Cookie) Là Gì và Hoạt Động Ra Sao?
Khi bạn truy cập một website, trang web đó sẽ lưu trữ một cookie trong trình duyệt của bạn. Đây chính là cookie bên thứ nhất. Mục đích chính của nó là để ghi nhớ những gì bạn làm hoặc những lựa chọn bạn đã đưa ra khi ở trên trang. Ví dụ, nếu bạn đang mua sắm trực tuyến và thêm nhiều mặt hàng vào giỏ hàng, cookie bên thứ nhất sẽ đảm bảo giỏ hàng của bạn không bị trống rỗng một cách bí ẩn khi bạn chuyển sang trang khác hoặc quay lại sau.
Nếu không có cookie bên thứ nhất, việc mua sắm trực tuyến sẽ trở nên cực kỳ khó chịu, giống như việc bạn đi siêu thị mà thu ngân quên mất từng món đồ bạn đã chọn mỗi khi bạn đi qua một lối đi mới. Nhưng công dụng của cookie bên thứ nhất không chỉ dừng lại ở giỏ hàng. Chúng còn là lý do tại sao bạn không phải nhập lại thông tin đăng nhập mỗi khi truy cập các trang web yêu thích (nếu bạn đã chọn “Lưu mật khẩu” hoặc “Ghi nhớ tôi”), và là cách các trang web ghi nhớ tùy chọn ngôn ngữ hoặc cài đặt hiển thị của bạn.
Điều tuyệt vời về cookie bên thứ nhất là chúng thường được xem là ít xâm phạm quyền riêng tư hơn so với “người anh em” bên thứ ba của chúng. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là chúng hoàn toàn vô hại. Giống như bất kỳ công nghệ nào trên internet, cookie bên thứ nhất cũng có thể bị lạm dụng. Một số trang web có thể sử dụng chúng để thu thập nhiều dữ liệu về bạn hơn mức bạn cảm thấy thoải mái. Do đó, việc kiểm tra chính sách cookie của một trang web luôn là một ý tưởng tốt. Nhưng nhìn chung, cookie bên thứ nhất là những “người giúp việc” thầm lặng phía sau hậu trường, đảm bảo mọi thứ diễn ra suôn sẻ khi bạn duyệt web.
Cookie Bên Thứ Ba (Third-Party Cookie) Là Gì và Khác Biệt Thế Nào?
Cookie bên thứ ba, có thể được hình dung giống như những vị khách không mời tại một bữa tiệc. Chúng xuất hiện khi bạn truy cập một trang web, nhưng thực chất chúng không đến từ chính trang web đó. Thay vào đó, chúng được đặt bởi một trang web hoặc công ty khác, thường là các nhà cung cấp dịch vụ quảng cáo hoặc phân tích dữ liệu, với mục đích theo dõi hoạt động của bạn trên nhiều trang web khác nhau. Mục tiêu của họ là xây dựng một hồ sơ chi tiết về sở thích, thói quen và ưu tiên của bạn để hiển thị quảng cáo phù hợp.
Nếu bạn từng tự hỏi tại sao mình cứ liên tục nhìn thấy quảng cáo cho đôi giày mà bạn chỉ lướt qua tuần trước, thì đó chính là nhờ có cookie bên thứ ba.
Chấp nhận cookie trên website: Thảo luận về quyền riêng tư và theo dõi người dùng
Cookie bên thứ ba không phải lúc nào cũng xấu xa. Trong một số ngữ cảnh nhất định, chúng có thể khá hữu ích. Chẳng hạn, chúng giúp các doanh nghiệp hiển thị những quảng cáo (hy vọng là) phù hợp với nhu cầu của bạn. Thay vì liên tục hiển thị quảng cáo máy cắt cỏ cho một người sống trong căn hộ, họ có thể hiển thị quảng cáo cho thứ gì đó bạn thực sự quan tâm, như một chiếc console chơi game mới hoặc gói kỳ nghỉ. Điều này mang lại trải nghiệm quảng cáo ít gây phiền nhiễu hơn cho người dùng và hiệu quả hơn cho nhà quảng cáo.
Hướng Dẫn Quản Lý Cookie Hiệu Quả Trên Trình Duyệt Của Bạn
Việc quản lý cookie bên thứ nhất khá đơn giản vì đa phần chúng hoạt động vì lợi ích của bạn. Nếu bạn cần xóa chúng – ví dụ, khi một trang web hoạt động không ổn định hoặc bạn muốn “làm mới” – bạn có thể thực hiện điều này trong cài đặt của trình duyệt bằng cách tìm mục “Xóa dữ liệu duyệt web” hoặc tương tự. Hãy lưu ý rằng việc xóa các cookie này có thể khiến bạn bị đăng xuất khỏi các tài khoản yêu thích, vì vậy hãy chuẩn bị để nhập lại mật khẩu.
Đối với cookie bên thứ ba, bạn cần chủ động hơn một chút. Hầu hết các trình duyệt hiện đại đều cho phép bạn chặn hoàn toàn cookie bên thứ ba trong cài đặt quyền riêng tư của mình. Đây là một lựa chọn tuyệt vời nếu bạn cảm thấy khó chịu khi bị theo dõi trên internet. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng việc chặn cookie bên thứ ba có thể khiến một số trang web hoạt động không bình thường, đặc biệt là những trang web dựa vào nội dung nhúng như video hoặc nguồn cấp dữ liệu mạng xã hội. Nếu điều này xảy ra, bạn có thể thêm các trang web cụ thể mà bạn tin tưởng vào “danh sách trắng” (whitelist).
Để có thêm một lớp kiểm soát, bạn cũng có thể cài đặt các tiện ích mở rộng của trình duyệt như Privacy Badger hoặc uBlock Origin. Những công cụ này giúp bạn quản lý cookie và trình theo dõi mà không cần phải can thiệp thủ công vào mọi trang web bạn truy cập. Một lựa chọn khác là sử dụng các trình duyệt thân thiện với quyền riêng tư như Brave hoặc DuckDuckGo, được thiết kế để giảm thiểu việc theo dõi ngay từ đầu. Các trình duyệt này tự động chặn hầu hết các cookie và trình theo dõi của bên thứ ba, cho phép bạn duyệt web mà không cảm thấy như có ai đó đang theo dõi bạn.
Tóm lại, việc hiểu rõ sự khác biệt giữa cookie bên thứ nhất và bên thứ ba là rất quan trọng để bảo vệ quyền riêng tư cá nhân và tối ưu hóa trải nghiệm duyệt web. Cookie bên thứ nhất chủ yếu cải thiện chức năng của trang web, trong khi cookie bên thứ ba tập trung vào việc theo dõi hành vi người dùng để cá nhân hóa quảng cáo. Bằng cách điều chỉnh cài đặt trình duyệt và sử dụng các công cụ bảo mật phù hợp, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát mức độ dữ liệu cá nhân được chia sẻ, đảm bảo an toàn và quyền riêng tư trong thế giới số. Hãy chủ động tìm hiểu và thiết lập các tùy chọn này để có một trải nghiệm internet an toàn và thoải mái hơn trên thuthuatpc.net.
