Trong kỷ nguyên công nghệ số, khi nhu cầu về hiệu suất đồ họa ngày càng tăng cao, đặc biệt là với các tựa game nặng hay ứng dụng đồ họa chuyên nghiệp, nhiều người dùng PC, laptop mỏng nhẹ, máy tính mini (mini PC) hay thiết bị chơi game cầm tay (PC gaming handheld) thường gặp phải giới hạn từ card đồ họa tích hợp (integrated graphics). Để khắc phục điều này, card đồ họa rời gắn ngoài – eGPU – và vỏ bọc eGPU (eGPU enclosure) đã ra đời, mang đến giải pháp mạnh mẽ để nâng cấp hiệu năng đồ họa. Vậy sự khác biệt giữa eGPU và eGPU enclosure là gì, và đâu là lựa chọn tối ưu cho hệ thống của bạn? Bài viết này của thuthuatpc.net sẽ đi sâu phân tích để giúp bạn đưa ra quyết định đúng đắn.
Sự Khác Biệt Giữa eGPU (Card Đồ Họa Rời Gắn Ngoài) và eGPU Enclosure (Vỏ Bọc GPU)
Để hiểu rõ hơn về hai giải pháp này, chúng ta cần phân biệt khái niệm cơ bản của chúng:
eGPU (External Graphics Processing Unit) là một giải pháp tất cả trong một (all-in-one). Đúng như tên gọi, đây là một thiết bị hoàn chỉnh đã được lắp ráp sẵn, bao gồm card đồ họa, vỏ bọc và các kết nối cần thiết. Thiết bị này được thiết kế để kết nối với các PC không có khe cắm card đồ họa rời, như laptop mỏng nhẹ, NUC, mini PC hoặc PC gaming handheld, giúp chúng có khả năng xử lý đồ họa mạnh mẽ hơn.
Thông thường, các eGPU tích hợp card đồ họa di động (laptop GPUs) vốn có kích thước nhỏ gọn. Ví dụ, OneXGPU, một trong những eGPU nổi bật, sử dụng chip Radeon RX 7600M XT của AMD. Phiên bản kế nhiệm, OneXGPU 2, thậm chí còn mạnh hơn với Radeon RX 7800M XT. Một số eGPU cao cấp như ASUS XG Mobile (phiên bản Thunderbolt 5 mới nhất) có thể đi kèm với card đồ họa di động NVIDIA RTX 5000 Series mới nhất và trang bị thêm nhiều cổng mở rộng như USB-A, USB-C tốc độ cao, cổng xuất video, khe cắm thẻ SD, và thậm chí cả khe M.2 SSD.
Vỏ bọc eGPU Razer Core X trên bàn làm việc, minh họa thiết kế một giải pháp eGPU enclosure.
Ngược lại, eGPU enclosure (hay dock eGPU) chỉ là một cái vỏ trống, một dock mà bạn có thể tự mình lắp đặt một card đồ họa rời dành cho máy tính để bàn (desktop graphics card) vào. Sau khi lắp đặt, toàn bộ hệ thống này sẽ được kết nối với PC của bạn thông qua các cổng như Thunderbolt, USB 4 hoặc OCuLink.
Một eGPU enclosure điển hình sẽ có khe cắm PCIe cho card đồ họa, các cổng cần thiết để kết nối với PC chủ, và các cổng nguồn để kết nối với bộ nguồn (PSU) riêng. Một số mẫu cao cấp có thể tích hợp sẵn bộ nguồn và các cổng mở rộng tương tự eGPU, ví dụ như USB, cổng video, hoặc đầu đọc thẻ SD.
Khi Nào eGPU Là Lựa Chọn Tối Ưu?
Nếu bạn sở hữu một chiếc PC chỉ có đồ họa tích hợp và được trang bị ít nhất cổng kết nối Thunderbolt 3 hoặc USB 4, thì eGPU là lựa chọn đáng cân nhắc trong phần lớn các trường hợp:
- Tính tiện lợi và dễ sử dụng: eGPU được lắp ráp sẵn và gần như là giải pháp “cắm và chạy”. Về lý thuyết, bạn chỉ cần kết nối eGPU với máy tính, cấp nguồn, và nếu PC nhận diện được ngay lập tức, bạn có thể bắt đầu sử dụng. Quá trình thiết lập đơn giản hơn nhiều so với việc tự lắp ráp một eGPU enclosure.
Thiết bị eGPU OneXGPU tích hợp GPU Radeon RX 7600M XT, một giải pháp card đồ họa rời nhỏ gọn.
- Kích thước nhỏ gọn và tính di động: Do thường sử dụng GPU di động, eGPU có kích thước nhỏ hơn đáng kể so với eGPU enclosure kết hợp với card đồ họa desktop. Điều này đặc biệt quan trọng nếu bạn thường xuyên di chuyển. Ví dụ, một eGPU hiếm hoi sử dụng GPU desktop như GIGABYTE AORUS Gaming Box có kích thước lớn hơn rất nhiều so với OneXGPU hay ASUS XG Mobile. Với PC gaming handheld có cổng Thunderbolt hoặc USB 4, việc mang theo eGPU sẽ tiện lợi hơn, chiếm ít không gian hơn so với một eGPU enclosure cồng kềnh.
Hộp chơi game GIGABYTE AORUS RTX 4090 Gaming Box trên bàn, minh họa kích thước lớn của eGPU dùng GPU desktop.
- Không yêu cầu linh kiện bổ sung: Một eGPU đã bao gồm cả GPU và cáp kết nối cần thiết. Bạn sẽ không cần mua thêm card đồ họa riêng hay bộ nguồn phụ, giúp tiết kiệm thời gian và công sức tìm kiếm linh kiện.
Khi Nào Nên Chọn eGPU Enclosure?
Trong một số tình huống cụ thể, eGPU enclosure lại là lựa chọn tốt hơn, đặc biệt khi bạn muốn sự linh hoạt và khả năng nâng cấp:
- Không chú trọng tính di động: Nếu bạn không có ý định mang theo thiết bị eGPU mà muốn đặt nó cố định tại một vị trí, thì kích thước lớn hơn của eGPU enclosure sẽ không phải là vấn đề.
Vỏ bọc eGPU Razer Core X Chroma, cho phép người dùng tự lắp đặt card đồ họa rời.
-
Tiết kiệm chi phí ban đầu: Nếu bạn đã sở hữu một card đồ họa desktop hiệu năng cao và/hoặc một bộ nguồn (PSU) dư thừa, việc mua một eGPU enclosure sẽ giúp tiết kiệm đáng kể chi phí so với việc mua một eGPU all-in-one hoàn chỉnh. Bạn chỉ cần mua vỏ bọc, đặc biệt nếu tìm được các lựa chọn giá rẻ hoặc mua đồ cũ.
-
Ưu điểm của cổng OCuLink: Nếu thiết bị của bạn (một số mini PC hoặc PC gaming handheld) có cổng OCuLink, bạn nên nghiêm túc xem xét việc sử dụng eGPU enclosure hỗ trợ OCuLink, ngay cả khi bạn chưa có card đồ họa dự phòng. OCuLink mang lại băng thông cao hơn đáng kể so với Thunderbolt 3/4 và USB 4 (64Gbps so với 40Gbps), cho phép card đồ họa tận dụng tối đa khoảng 25% hiệu năng khi chơi game. Bên cạnh đó, có nhiều lựa chọn eGPU enclosure dock OCuLink với mức giá rất phải chăng, như MINISFORUM DEG1.
Dock eGPU Minisforum DEG1 kết nối với mini PC, có sẵn card đồ họa và nguồn PSU bên trong.
Cổng OCuLink trên dock eGPU Minisforum DEG1, một kết nối băng thông cao cho card đồ họa ngoài.
Việc tự xây dựng một hệ thống dock eGPU với OCuLink có thể rẻ hơn so với việc mua một eGPU all-in-one. Ví dụ, bạn có thể mua một card đồ họa NVIDIA hoặc AMD tầm trung (như RTX 4060 hoặc RX 7600) với giá khoảng 7-8 triệu đồng, một bộ nguồn ổn định khoảng 1,5 triệu đồng, và một eGPU enclosure OCuLink như MINISFORUM DEG1 với giá chỉ khoảng 2,5 triệu đồng. Tổng chi phí cho một thiết lập như vậy có thể chỉ khoảng 11-12 triệu đồng, thấp hơn so với nhiều eGPU AIO hiệu năng tương đương hoặc thậm chí tốt hơn.
Card đồ họa GIGABYTE GeForce RTX 4060 GAMING OC, một lựa chọn phổ biến cho các eGPU enclosure.
- Khả năng nâng cấp linh hoạt: Một lợi thế lớn của eGPU enclosure là khả năng nâng cấp. Thay vì phải chi tiền mua một eGPU hoàn toàn mới khi muốn nâng cấp hiệu năng, bạn chỉ cần thay thế card đồ họa bên trong vỏ bọc. Điều này gần như chắc chắn sẽ tiết kiệm chi phí hơn so với việc mua một eGPU mới.
Bộ nguồn Corsair CX650M Semi-Modular ATX, cần thiết cho các thiết lập eGPU enclosure.
Tuy nhiên, nếu bạn sở hữu một máy tính hỗ trợ Thunderbolt 5, lời khuyên là nên chờ đợi các sản phẩm eGPU và eGPU enclosure tương thích Thunderbolt 5 ra mắt. Chuẩn kết nối này sẽ có băng thông cao hơn cả Thunderbolt 3/4 và OCuLink, với băng thông tối đa có thể sử dụng cho GPU lên tới 80Gbps (tổng băng thông tối đa của Thunderbolt 5 là 120Gbps, nhưng chỉ 80Gbps là song công, có thể sử dụng cho các thiết bị như eGPU).
Những Vấn Đề Thường Gặp Với eGPU và eGPU Enclosure
Trên lý thuyết, việc kết nối và sử dụng eGPU hay eGPU enclosure có vẻ đơn giản: chỉ cần cắm vào máy, đảm bảo nguồn điện được kết nối, và mọi thứ sẽ hoạt động trơn tru. Tuy nhiên, trong thực tế, việc sử dụng các giải pháp đồ họa rời gắn ngoài này có thể gặp phải nhiều vấn đề không mong muốn.
Bạn nên chuẩn bị tinh thần để thực hiện một số bước khắc phục sự cố, bất kể bạn chọn loại nào. Các vấn đề về driver card đồ họa, eGPU không được máy tính nhận diện, hiệu suất không như mong đợi, và đủ loại sự cố liên quan đến phần mềm và phần cứng đều khá phổ biến. Ví dụ, lỗi “Error 43” nổi tiếng thường xuất hiện khi cố gắng sử dụng card đồ họa NVIDIA với dock eGPU là một phần không thể tránh khỏi trong trải nghiệm eGPU.
Hãy cân nhắc kỹ những điều này trước khi bạn quyết định mua một eGPU hay eGPU dock/enclosure. Mặc dù đôi khi mọi thứ có thể hoạt động hoàn hảo, nhưng khả năng cao bạn sẽ gặp phải một hoặc nhiều vấn đề trong quá trình thiết lập hệ thống eGPU của mình.
Kết Luận
eGPU và eGPU enclosure hiện là những giải pháp hàng đầu để nâng cao khả năng xử lý đồ họa cho laptop, thiết bị cầm tay hoặc mini PC, cho phép chúng chạy game ở độ phân giải và tốc độ khung hình cao hơn đáng kể. Việc lựa chọn giữa một giải pháp tất cả trong một (eGPU) hay một vỏ bọc cần tự lắp đặt (eGPU enclosure) phụ thuộc vào nhu cầu di động, ngân sách, và các linh kiện bạn đã có sẵn.
Nếu ưu tiên sự tiện lợi và di động, eGPU là lựa chọn phù hợp. Ngược lại, nếu bạn muốn tiết kiệm chi phí, có khả năng nâng cấp linh hoạt và không quan trọng tính di động, eGPU enclosure sẽ là sự lựa chọn tối ưu, đặc biệt với những ưu điểm về băng thông của cổng OCuLink. Dù chọn giải pháp nào, hãy luôn sẵn sàng cho một số công đoạn khắc phục sự cố để đảm bảo trải nghiệm sử dụng tốt nhất.
Bạn đã từng sử dụng eGPU hay eGPU enclosure chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm và ý kiến của bạn về những giải pháp nâng cấp đồ họa này trong phần bình luận bên dưới, hoặc xem thêm các bài viết so sánh công nghệ khác của chúng tôi để có thêm thông tin hữu ích!
