Công nghệ thực tế ảo (VR) đang ở một bước ngoặt quan trọng, đầy hứa hẹn nhưng chưa thực sự phát huy hết tiềm năng vốn có. Trong khi nhiều người vẫn tin rằng trải nghiệm góc nhìn thứ nhất (first-person) là tương lai của VR, thì một thị trường rộng lớn chưa được khai thác có thể giúp công nghệ này thống trị ngành công nghiệp giải trí và công nghệ toàn cầu. Thật không may, các mẫu tai nghe VR hiện nay thường gây thất vọng do sử dụng chipset kém mạnh mẽ, thậm chí không thể cạnh tranh với hiệu năng của các hệ máy console hiện đại. Tuy nhiên, chỉ cần bạn trải nghiệm một tựa game như Demeo với đồ họa đạt chuẩn PC thông qua Oculus Link, bạn sẽ bắt đầu nhận ra tiềm năng thực sự của một chiếc tai nghe như Meta Quest 3. Rõ ràng, để VR bứt phá, ngành công nghiệp này cần tạm gác lại những mục tiêu xa vời và tập trung vào những gì đã và đang hoạt động hiệu quả.
Giới Hạn Hiện Tại Của Trải Nghiệm Thực Tế Ảo Góc Nhìn Thứ Nhất
Thực tế ảo đối mặt với nhiều hạn chế lớn, cản trở việc đạt đến tiềm năng nhập vai tối đa, đặc biệt là trong các trò chơi góc nhìn thứ nhất. Một trong những vấn đề cốt lõi nhất nằm ở phần cứng, yếu tố then chốt ngăn VR đạt được mức độ chân thực mà nhiều người mong muốn.
Rào Cản Phần Cứng và Chi Phí Cao
Khi quyết định mua một chiếc tai nghe VR, bạn sẽ nhanh chóng nhận ra chúng khá nặng, gây cảm giác khó chịu hoặc mỏi khi đeo trong thời gian dài. Màn hình bên trong các tai nghe VR thường có độ phân giải thấp hơn đáng kể so với màn hình máy tính hoặc TV thông thường. Mặc dù vậy, giá thành của các thiết bị VR vẫn rất cao, khiến chúng nằm ngoài tầm với của nhiều đối tượng người dùng.
Thử Thách Về Trải Nghiệm Người Dùng: Vấn Đề Say Sóng và Đồ Họa
Bên cạnh phần cứng, trải nghiệm thực tế khi sử dụng VR góc nhìn thứ nhất cũng có những vấn đề riêng. Say sóng VR là một trở ngại lớn đối với nhiều người chơi, bao gồm cả cá nhân tôi, do sự không khớp giữa những gì mắt nhìn thấy và cảm giác cơ thể. Mặc dù có thể tập làm quen với hiện tượng này, nhưng đây là một yêu cầu khá lớn khi mà đồ họa trong game VR thường kém hơn đáng kể so với phiên bản “phẳng” trên TV.
Sức mạnh xử lý của VR hiện tại chưa đủ để sánh kịp với đồ họa của các tựa game hiện đại. Đây là một vấn đề nghiêm trọng khi cố gắng thu hút những game thủ đã quen với chất lượng hình ảnh tuyệt đẹp từ các trò chơi góc nhìn thứ nhất mà họ đang chơi. Vấn đề không chỉ là so sánh giữa Fortnite và Call of Duty, mà là sự khác biệt giữa Resident Evil 4 bản gốc và Call of Duty: Black Ops 6 mới nhất.
Giao diện trò chơi The Last Clockwinder VR cho thấy hạn chế đồ họa của game VR góc nhìn thứ nhất
Có vẻ như việc xây dựng một công nghệ xoay quanh các ứng dụng góc nhìn thứ nhất và yêu cầu một mức giá tương đương console chỉ để mua những trò chơi có đồ họa kém hơn thế hệ console hiện tại là một ý tưởng không mấy khả thi.
Tai nghe thực tế ảo Meta Quest 3, minh họa cho dòng headset VR phổ biến
Meta Quest 3
| Độ phân giải (mỗi mắt) | 2064 x 2208 (điểm ảnh mỗi mắt) |
|---|---|
| Dung lượng lưu trữ | 128GB hoặc 512GB |
| Kết nối | Wi-Fi 6E |
| Thời lượng pin | Trung bình lên tới 2.2 giờ |
Khó Khăn Trong Phát Triển Game AAA Góc Nhìn Thứ Nhất
Từ góc độ phát triển game, những thách thức cũng không hề nhỏ. Việc tạo ra các trò chơi VR góc nhìn thứ nhất chất lượng cao phức tạp và tốn kém hơn nhiều so với game màn hình phẳng thông thường. Điều này là do người chơi trong VR thường được khuyến khích thực hiện những hành động không thể giới hạn chỉ bằng các nút bấm, nhờ vào việc di chuyển cánh tay và nhìn thấy mọi chi tiết trong môi trường ảo.
Chúng ta ít thấy nhiều tựa game VR góc nhìn thứ nhất xuất sắc có lẽ vì chúng đòi hỏi chi phí sản xuất cao, trong khi lợi nhuận lại không được đảm bảo do giá thành headset vẫn còn đắt đỏ. Cho đến khi những vấn đề này được giải quyết triệt để, VR góc nhìn thứ nhất sẽ tiếp tục duy trì trạng thái cải thiện chậm chạp thay vì trở thành một công nghệ phổ biến hằng ngày.
“Miền Đất Hứa” Của Thực Tế Ảo: Game Tabletop và Chiến Thuật
Đáng ngạc nhiên, VR lại cực kỳ phù hợp với các trò chơi board game (game bàn cờ/để bàn), mang lại những lợi ích mà các định dạng truyền thống không thể có được. Một ưu điểm lớn là khả năng tiếp cận và sự tiện lợi vượt trội. Người chơi không còn phải di chuyển các quân cờ bằng tay, và việc thiết lập, dọn dẹp bàn cờ vật lý tốn thời gian trở nên không cần thiết. Không gian kỹ thuật số loại bỏ nhu cầu về các bộ phận vật lý của trò chơi, giúp mọi người dễ dàng kết nối với bạn bè và gia đình dù ở bất cứ đâu.
VR cũng mở ra những khả năng mới cho người chơi khuyết tật, cho phép họ tận hưởng các trò chơi mà họ có thể gặp khó khăn khi thao tác với các mảnh vật lý nhỏ do hạn chế về kỹ năng vận động tinh, vì họ có thể sử dụng bộ điều khiển thay thế. Công nghệ này còn có thể đơn giản hóa lối chơi bằng cách sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để quản lý các luật phức tạp và kiểm tra tính hợp lệ của các nước đi.
Bên cạnh tính thực tiễn, khả năng đồ họa hạn chế của VR vẫn có thể mang lại sự cải tiến so với tính chất tĩnh của các trò chơi tabletop. VR cho phép người chơi nhìn thế giới game theo cách sống động, tạo cảm giác mạnh mẽ về sự hiện diện. Các trò chơi như Demeo đã làm điều này rất tốt, nơi người chơi thấy bàn cờ của mình trở nên sống động và trò chơi chỉ cần đảm bảo những gì trên bàn cờ trông thật tuyệt vời.
Demeo mang đến cho người chơi trải nghiệm mà họ mong đợi từ Dungeons & Dragons và cho phép họ giữ được cảm giác tabletop, đồng thời thấy rằng các quyết định của mình có trọng lượng trong thế giới game. Phần còn lại của thế giới có thể là một quán rượu hoặc một bối cảnh giả tưởng khác, hoặc thậm chí là ngôi nhà của bạn ở chế độ passthrough (xuyên thấu).
Thật dễ hình dung cách điều này hoạt động trong khía cạnh xã hội. Môi trường ảo được chia sẻ và các tính năng tương tác mang lại cảm giác chân thực, giúp người chơi có thể giao lưu với bạn bè mà không cần chung không gian vật lý. Hệ thống trò chuyện thoại tích hợp, cùng với các hình đại diện (avatar) trực quan, cho phép giao tiếp phong phú qua lời nói, ngôn ngữ cơ thể và tương tác trực tiếp với các vật thể ảo, giúp người chơi cảm thấy kết nối hơn. Điều này tạo ra một cảm giác đồng đội và phiêu lưu chung, rất giống với việc chơi game trực tiếp cùng nhau.
Khai Thác Tiềm Năng Từ Các Tựa Game Chiến Lược và RPG Kinh Điển
Thực tế ảo có tiềm năng to lớn trong một số thể loại game và các thương hiệu nổi tiếng rất phù hợp với các tính năng đặc biệt của nó. Mặc dù công nghệ này chủ yếu tập trung vào game góc nhìn thứ nhất, nhưng có nhiều trò chơi tabletop trên PC hoặc trên bàn cờ sẽ phù hợp hơn nhiều cho game VR.
Các trò chơi chiến lược, bao gồm chiến lược thời gian thực (RTS) và chiến lược lớn (4X), hứa hẹn rất nhiều trong VR. Không giống như chơi trên màn hình phẳng, VR cho phép người chơi nhìn thế giới game từ góc nhìn cao, “thượng đế”, nơi họ có thể quan sát chiến trường hoặc toàn bộ các nền văn minh như thể họ đang chỉ huy. Điều này có thể được thực hiện trên một bàn cờ, nhưng khó nhập vai hơn khi các quân cờ là những vật thể tĩnh không thể tự di chuyển.
Phụ kiện dây đeo Meta Quest 3 Elite Strap kèm pin, cải thiện thời lượng sử dụng VR
Meta Quest 3 Elite Strap with Battery
Dây đeo kiểu Elite dành cho Meta Quest 3 và 3S, tích hợp bộ pin giúp tăng thời gian sử dụng tai nghe VR lên tới 2 giờ. Có thể sạc cùng với Meta Quest 3 chỉ bằng một dây cáp.
$129.99 tại Meta Xem trên Amazon
Các trò chơi VR mang lại cho người chơi cảm giác về kích thước và sự hiện diện mạnh mẽ hơn nhiều, khiến họ cảm thấy như đang đứng trên một bản đồ thực sự, di chuyển các đơn vị và công trình như thể chúng là những mô hình nhỏ. Việc nhìn thấy các chi tiết nhỏ và ra lệnh cho quân đội khiến trải nghiệm hấp dẫn hơn nhiều so với việc chỉ sử dụng chuột và bàn phím. Các series game nổi tiếng như StarCraft, Warcraft, Total War, Risk, và Civilization VII (đã có trên Meta Quest 3) có thể mang lại cảm giác hoàn toàn khác biệt và nhập vai hơn nhiều với góc nhìn từ trên cao này.
Ngay cả các game RPG isometric như Baldur’s Gate cũng có thể được thiết kế lại cho VR. Demeo là một ví dụ tuyệt vời để hình dung điều này, vì nó tập trung vào không gian mà người chơi đang ở và làm cho khu vực chung đó trông tuyệt đẹp. Chúng ta đã có những trò chơi từng rất phù hợp với board game nay đã lên PC, vì vậy không có gì quá xa vời khi hình dung việc thực hiện điều đó trong VR, nơi bạn có thể giữ được cảm giác tabletop đồng thời vẫn có được vẻ ngoài và cảm giác sống động.
Sai Lầm Trong Chiến Lược Phát Triển: “Mỏ Vàng” Bị Bỏ Quên
VR có tiềm năng rất lớn để tạo ra những trải nghiệm giải trí nhập vai sâu sắc, nhưng bối cảnh game hiện tại lại chủ yếu tràn ngập các tựa game nhỏ hơn, ít tham vọng hơn thay vì những trải nghiệm đột phá, ngân sách lớn cần thiết để hiện thực hóa toàn bộ tiềm năng đó. Khoảng cách này tồn tại do những trở ngại về tài chính và chiến lược, khiến các nhà phát triển không theo đuổi các dự án tham vọng, đỉnh cao, mà thay vào đó hướng tới các trò chơi an toàn, quy mô nhỏ hơn.
Thị Trường Hạn Chế và Thách Thức Doanh Thu
Một rào cản tài chính lớn là quy mô nhỏ của thị trường VR. Mặc dù dường như đang phát triển, VR vẫn là một phần nhỏ trong ngành công nghiệp game rộng lớn hơn. Đến năm 2020, chưa đến 2% người dùng Steam sở hữu một chiếc tai nghe VR, và tổng số người dùng hoạt động đã duy trì khoảng 2,7 triệu. Nhiều báo cáo cho thấy doanh số của họ thường không đạt kỳ vọng, với các phiên bản game màn hình phẳng truyền thống bán chạy hơn phiên bản VR lên tới 500%.
Giao diện trò chơi VR Maestro với cảnh dàn nhạc jazz trên đường phố New York, minh họa các game VR quy mô nhỏ hiện tại
Lợi nhuận hạn chế này có thể là do các nhà phát triển chưa tập trung vào đúng đối tượng khách hàng. Các tựa game như Warhammer 40k và Dungeons & Dragons không hề rẻ; người chơi board game và tabletop đã quen với việc bỏ ra chi phí cao để bắt đầu chơi. Các nhà phát triển VR nên nhắm mục tiêu vào đối tượng này!
Bài Học Thành Công Từ Demeo: Tập Trung Vào Thị Trường Ngách Tiềm Năng
Demeo là một rủi ro lớn vì nó không phải là một trò chơi góc nhìn thứ nhất, nó chỉ tập trung vào việc làm cho bàn cờ trông tuyệt vời, và nó dường như thu hút một đối tượng mà các nhà phát triển PC có thể coi là ngách. Tuy nhiên, trò chơi này đã kiếm được nửa triệu đô la trong 48 giờ và đã vượt qua 25 triệu đô la.
Giao diện gameplay của Demeo trong VR, một trò chơi chiến thuật bàn cờ thành công trên nền tảng thực tế ảo
Demeo
RPG
Adventure
Strategy
Indie Games
| Hệ thống | |
|---|---|
| OpenCritic Reviews | OpenCritic Reviews Top Critic Avg: 81/100 Critics Rec: 85% |
| Ngày phát hành | 6 tháng 5, 2021 |
| ESRB | t |
| Engine | unity |
NƠI ĐỂ CHƠI
DIGITAL
Tôi tin rằng VR có thể trở thành một nền tảng thống trị, nhưng nếu ngành công nghiệp tiếp tục tập trung vào các thể loại không mang lại nhiều lợi nhuận, nó cuối cùng sẽ thất bại. Điều tốt nhất nên làm là điều chỉnh và đầu tư vào những lĩnh vực có thể tạo ra doanh thu. Demeo đã chứng minh rằng có một “mỏ vàng” mà các nhà phát triển đang bỏ qua vì lối suy nghĩ truyền thống. Các nhà phát triển VR không thể tái tạo hoàn hảo các thương hiệu góc nhìn thứ nhất lớn như Call of Duty hay Borderlands, và đối tượng khán giả mà họ đang theo đuổi cũng nhận ra điều đó. Đã đến lúc tập trung vào những gì hiệu quả chứ không phải những gì chúng ta nghĩ là nên hiệu quả.
Kết Luận: Tương Lai Nào Cho Thực Tế Ảo Tại Việt Nam?
Tóm lại, công nghệ thực tế ảo đang đứng trước ngưỡng cửa của sự phát triển vượt bậc, nhưng đòi hỏi một sự thay đổi chiến lược rõ ràng. Những hạn chế về phần cứng, chi phí cao, và vấn đề say sóng VR trong các trải nghiệm góc nhìn thứ nhất đã kìm hãm tiềm năng của nó. Thay vì cố gắng cạnh tranh với các tựa game console AAA đắt đỏ, ngành công nghiệp VR nên nhìn nhận lại giá trị cốt lõi của mình: khả năng mang lại sự tương tác và nhập vai độc đáo cho các thể loại game vốn đã mạnh mẽ trên bàn cờ hoặc chiến lược.
Với sự thành công rực rỡ của Demeo, một tựa game board game trong môi trường VR, chúng ta thấy rõ rằng thị trường ngách của các trò chơi tabletop, chiến thuật thời gian thực (RTS) và RPG isometric chính là “mỏ vàng” mà các nhà phát triển VR nên khai thác. Các tựa game này không đòi hỏi đồ họa siêu thực nhưng lại phát huy tối đa khả năng tạo cảm giác hiện diện, tương tác cộng đồng và góc nhìn “thượng đế” độc đáo của VR.
Để thực tế ảo thực sự cất cánh và thống trị thị trường, các nhà phát triển cần tập trung vào việc tạo ra những trải nghiệm độc đáo, tận dụng đúng điểm mạnh của công nghệ, thay vì cố gắng mô phỏng những gì đã có trên các nền tảng khác. Chính sự đổi mới trong chiến lược này sẽ mở ra một kỷ nguyên mới cho VR, biến nó từ một công nghệ tiềm năng thành một nền tảng giải trí và giáo dục hàng đầu.
Bạn nghĩ sao về hướng đi mới này cho VR? Liệu các tựa game chiến thuật và board game có phải là chìa khóa để thực tế ảo bứt phá? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn trong phần bình luận bên dưới!
