Nintendo từ lâu đã nổi tiếng với triết lý thiết kế game độc đáo, và việc hãng này kiên quyết không tích hợp hệ thống thành tích (achievements) tương tự như PlayStation Trophies hay Xbox Achievements vào các console của mình, bao gồm cả Nintendo Switch 2 sắp tới, một lần nữa khẳng định điều đó. Đây không chỉ là việc duy trì một truyền thống lâu đời mà còn là một quyết định chiến lược thông minh, giúp trải nghiệm chơi game của người dùng trở nên thuần túy và tập trung vào giá trị cốt lõi. Trong bối cảnh ngành game hiện đại thường xuyên bị ảnh hưởng bởi những yếu tố bên ngoài, sự kiên định của Nintendo mang lại một luồng gió mới, bảo vệ game thủ khỏi những cạm bẫy tiềm ẩn và củng cố vị thế của họ trong cuộc chiến “chất lượng gameplay là trên hết”.
Trong một cuộc phỏng vấn với Polygon, Phó chủ tịch phụ trách “trải nghiệm người chơi và sản phẩm” của Nintendo đã thẳng thắn trả lời “không” khi được hỏi liệu Switch 2 có mang đến hệ thống thành tích hay không. Điều này có thể khiến nhiều game thủ quen thuộc với các tính năng “hiện đại” cảm thấy khó hiểu, nhưng đối với những ai thực sự yêu game, đây lại là dấu hiệu cho thấy Nintendo vẫn giữ vững kim chỉ nam của mình.
Truyền thống không thành tích: Nền tảng “tinh khiết” của Nintendo Switch
Với tư cách là một người chơi game lâu năm, tôi luôn đánh giá cao sự vắng mặt của hệ thống thành tích trên Nintendo Switch đời đầu. Tôi tin rằng giá trị của một trò chơi nằm ở chính bản thân nó, ở những trải nghiệm mà nó mang lại, chứ không phải ở những danh sách “việc cần làm” do nhà phát triển đặt ra.
Nhiều người có thể nói rằng “bạn có thể tắt thông báo”, nhưng thực tế, trên các nền tảng có thành tích (console hay PC), chúng luôn được đặt ở vị trí trung tâm trong giao diện người dùng, trong các ứng dụng tài khoản game, và hầu như ở mọi nơi. Dù điều đó không phải là vấn đề lớn nhất, cá nhân tôi cho rằng hệ thống thành tích là một điểm trừ lớn trong thiết kế game.
Chúng dễ dàng chạm vào hệ thống phần thưởng dopamine mang tính cưỡng chế trong não bộ, tách rời khỏi trải nghiệm gameplay cốt lõi. Đây là một cách để ép buộc người chơi tiếp tục mà không liên quan gì đến giá trị nội tại của trò chơi. Tệ hơn nữa, nó khuyến khích những thay đổi trong thiết kế game, bao gồm việc “nhồi nhét” các vật phẩm sưu tầm vô nghĩa và những yếu tố gây sao nhãng khác chỉ để phục vụ cho danh sách thành tích.
Triết lý “Gameplay là trên hết”: Bằng chứng từ cách Nintendo xây dựng game
Việc Nintendo từ chối bổ sung hệ thống thành tích không phải là dấu hiệu của sự lạc hậu, mà là một lời khẳng định về việc họ không muốn làm loãng trải nghiệm game và tránh xa những động cơ thiết kế trò chơi méo mó do thành tích gây ra. Nhìn chung, các tựa game của Nintendo là những ví dụ điển hình về các trò chơi được xây dựng xoay quanh gameplay.
Mặc dù vẫn có những phần tùy chọn trong game khuyến khích người chơi khám phá hoặc thử những điều mới lạ, nhưng không có áp lực bên ngoài nào thúc đẩy họ phải “đào sâu” đến cùng. Bản thân trò chơi phải đủ hấp dẫn theo giá trị riêng của nó. Không cần đến hệ thống thành tích, hàng triệu game thủ vẫn sẵn sàng dành hàng ngàn giờ cho The Legend of Zelda: Breath of the Wild, đẩy giới hạn của hệ thống gameplay và khám phá mọi ngóc ngách để tìm kiếm bí mật.
Hoàng hôn trên vùng đất Hyrule trong tựa game The Legend of Zelda: Breath of the Wild trên Nintendo Switch, minh chứng cho trải nghiệm khám phá thuần túy không cần thành tích.
Nhờ không phải dành thời gian hay tài nguyên phát triển để biên soạn các danh sách “việc cần làm” cho người chơi, Nintendo có thể tập trung nguồn lực vào việc tạo ra những trải nghiệm gameplay đỉnh cao. Bạn hoàn toàn có thể chủ động khám phá và tận hưởng trò chơi theo cách riêng của mình.
Máy chơi game Nintendo Switch Joy-Con màu xanh và đỏ, biểu tượng của sự thành công vượt bậc trong ngành game mà không cần hệ thống thành tích.
Hệ quả tiêu cực của thành tích: “Chất độc” dần bào mòn trải nghiệm
Khi hệ thống thành tích mới xuất hiện trong ngành game chính thống, ban đầu tôi không quá bận tâm. Nó có vẻ vô hại, và nếu mọi người thích, thì cũng tốt thôi.
Tuy nhiên, theo thời gian, khi tôi chứng kiến cách các trò chơi thay đổi để đáp ứng sự tồn tại và hiệu quả của hệ thống thành tích, một số tựa game dần biến thành thứ mà tôi không còn muốn chơi nữa.
Thậm chí tệ hơn, có vô số ví dụ trên mạng xã hội và các diễn đàn game về những người quan tâm đến thành tích hơn là chính bản thân trò chơi. Họ sẽ không chơi những game không có thành tích, hoặc ít nhất là thiếu một “Platinum Trophy” tương đương trên PSN. Ngoài ra còn có một vòng luẩn quẩn độc hại của sự so sánh xã hội, nơi một số người không coi một trò chơi là hoàn thành trừ khi ai đó đạt được tất cả các thành tích.
Các hệ máy chơi game PlayStation và Xbox cùng thiết bị PC gaming, nơi hệ thống thành tích (trophies, achievements) đã trở thành tính năng quen thuộc.
Tôi cũng đã quan sát thấy những “thợ săn cúp” cày cuốc qua những trò chơi họ không hề thích hay tận hưởng chỉ để lấy cúp, hoặc tăng số lượng cúp bằng cách mua và hoàn thành các tựa game “shovelware” (game kém chất lượng, thường được tạo ra chỉ để người chơi dễ dàng kiếm thành tích) – một hành vi mà Sony đã cấm gần cuối năm 2022.
Chỉ bằng cách nói “không” với thành tích, Nintendo đang tránh xa tất cả những rắc rối này, và tôi tin rằng đó là một quyết định hoàn toàn đúng đắn.
Nintendo và cuộc chiến giữ vững giá trị: Thành công không cần Achievements
Tôi vẫn thường nghe ý kiến rằng Nintendo sẽ hưởng lợi từ hệ thống thành tích và nó sẽ thu hút thêm nhiều người chơi. Đây có vẻ là một lập luận đáng ngờ khi chúng ta vừa chứng kiến một thế hệ mà console của Nintendo là thiết bị bán chạy thứ hai mọi thời đại, và thậm chí có thể vượt qua PlayStation 2 để giành lấy danh hiệu đó.
Thật khó để hình dung một kịch bản nào mà Nintendo Switch có thể thành công hơn nữa. Và đặc biệt, tôi không thấy việc thiếu hệ thống thành tích sẽ gây ra bất kỳ tổn hại nào cho triển vọng của Nintendo Switch 2. Đối với Nintendo, không có mặt trái nào, và đối với những người yêu game thuần túy như tôi, chỉ có những mặt tích cực khi hãng tiếp tục tập trung vào những giá trị thực sự của trò chơi.
Với vai trò là một chuyên gia tại ThuthuatPC.net, chúng tôi tin rằng quyết định này của Nintendo không chỉ bảo vệ trải nghiệm chơi game mà còn khẳng định một triết lý thiết kế bền vững. Hãy cùng chia sẻ ý kiến của bạn về vấn đề này và liệu bạn có đồng ý với quan điểm của Nintendo không nhé!
